Jan van Eden fam - family
In memoriam Guurtje Bolding (Guus)
sinds 1998 weduwe van Cornelis van Eden
Wormerveer, 17 mei 1910 – Amersfoort, 7 mei 2009
Guus - 95 jaar
Mijn moeder Guurtje Bolding werd op 17 mei 1910 te Wormerveer geboren
Zij werd geboren in een beschermd milieu van een welgestelde familie. Haar vader vader was bedrijfsleider, d.i. technisch directeur
bij Wessanen te Wormerveer. Ze was de eerste dochter bij de tweede vrouw van mijn Grootvader die Antje getrouwd had na het overlijden van haar oudere zuster. Mijn moeder
moet zeker verwend zijn geweest in haar vroegste jeugd, door het bedienend personeel in huis en niet in het minst door haar stiefzusje die ruim 10 jaar ouder was. Als
klein meisje had mijn moeder alles wat men maar wensen mag van een kind. Op de sepia foto’s zien we haar als 4 of 5 jarig meisje in een witte met kant omzoomde jurk
guitig naar ons kijken. Een plaatje, een heel knap en ook markant gezicht. Foto’s die ik dikwijls als model voor schilderijen heb gebruikt en die een van mijn
bestverkopende series werden. Een jaar of wat later, op de lagere school was zij een voorbeeldige leerlinge. Kijk eens naar het schoolrapport 4de kwartaal van
klas V:
Lezen |
8 1/2 |
Schrijven |
9 |
Rekenen |
9 |
Nederlandsche taal
|
9+ |
Vaderlandsche geschiedenis |
9 |
Aardrijkskunde
|
9 |
Kennis der natuur |
8 |
Zingen |
8 |
Handteekenen |
8 1/2 |
Vrije en orde-oefeningen der gymnastiek |
7 |
Nuttige handwerken |
8 |
Gedrag |
9 |
Vlijt |
9 |
Aantal verzuimen |
0 |
Na de lagere school gaat zij naar de MULO en dan in 1926 naar de Kweekschool in Wormerveer. Met haar eerste schoolliefde maakt ze het
uit, omdat ze een liefdesbrief met taalfouten ontvangt, dan raakt ze gefascineerd door Cees van Eden (die zij later zal trouwen), omdat die de knapste, dat wil zeggen
degene met de hoogste cijfers, van de klas was. Deze anecdotes laten al goed het karakter van mijn moeder zien. Ze was veeleisend en tamelijk koel in het sturen van haar
levensloop. De briljante rapportcijfers kwamen voort uit haar buitegewoon goed geheugen en verstand, veel studeren hoefde niet. Ze presenteerde zich voor een akte Engelse
taal, tegen de wil van haar vriendje Cees, omdat zoals hij zei, ze zich niet goed had voorbereid, maar ze slaagde wel. Na de kweekschool verloofde ze zich officieel met
Cees van Eden en begon zij als onderwijzeres. We zien haar op foto’s als juffrouw met haar klas, de kinderen met hun armen over elkaar, strak en gedisciplineerd, dat zal
wel anders zijn vandaag de dag. Later, toen mijn moeder al ver in de tachtig was, kon ze de namen van de kinderen nog noemen. En af en toe werd ze teruggevonden door oud
leerlingen, die haar ten zeerste op prijs stelden. Ze gaf les aan lagere scholen in Wormerveer, Krommenie en Wognum. Haar verloofde Cees maakte de Hogere Burgerschool af
en begon een studie Sociografie bij professor Steinmetz aan de Universiteit van Amsterdam, hetgeen hij bekostigde met zijn verdiensten als prive-onderwijzer bij een
familie in Beverwijk. Na zijn afstuderen trad mijn moeder met hem op 16 november 1938 in het huwlijk. Daarna mocht zij, vanwege een rijksregeling, haar beroep als
onderwijzeres niet langer uitoefenen. Dit was een ingrijpende gebeurtenis die mijn moeder volledig terugwierp op haar familie en kinderen, ze zou nooit meer een
werkzaamheid hebben buiten haar huis.
Ze woonden kort in Krommenie, een aantal jaren in Arnhem en verhuisden net voor de 2de wereldoorlog naar Voorburg, waar ik
in 1942 als hun eerste kind geboren werd. Vanaf hier wordt het levensverhaal van mijn moeder grotendeels mijn eigen verhaal. Volgens de overlevering was ik een lastig
kind. Ik herinner me mijn vroegste jeugd ook als een voortdurende strijd met mijn moeder. Het was een heuse haat-liefde verhouding die ik met haar had. Ik beschouwde haar
al heel jong als een partner in het levensspel en zocht nooit bescherming bij haar als moeder. In de laatste oorlogswinter dat was 1945 stuurde ze me naar haar zus in
Wormerveer, waar ik 3 maanden liefdevol verzorgd en gevoed werd. Annie Glijnis Prins hier aanwezig, kwam mij met haar vader Wijbrand Prins indertijd ophalen uit Voorburg
om mij achter op de fiets mee te nemen naar Worverveer. Ik was blij om weg te mogen, het huis in Voorburg had kapotte ruiten vanwege een bominslag. Mijn vader moest per
fiets de provincie in om voedsel te vinden en bij tijd en wijlen onderduiken. Het was een benarde situatie en mijn moeder was zwanger van mijn zusje Beatrijs. De
generatie van mijn moeder had het niet gemakkelijk en ze zijn geconfronteerd geweest met de harde realiteit van oorlog.
De naoorlogse jaren waren een periode vol jong huiselijk geluk, waarin mijn vader carrierre maakte en Guus met overgave een goede
moeder was. Ze maakte haar eigen foto’s die nu nog het beeld verduidelijken van wat mijn jeugd geweest is.
Na Voorburg woonden we korte tijd in Rotterdam en daarna verhuisden we naar de Vogelwijk in Den Haag. Hier had mijn moeder een grote
tuin waar ze dagelijks met veel plezier in werkte. We woonden op loopafstand van het strand waar ze van hield. Mijn moeder was heel gelukkig.
Aan het eind van mijn lagere school tijd verhuisden we naar Groningen en kort daarop in 1953 werd mijn broertje Willem geboren.
Gedurende mijn Middelbare schooltijd herinner ik mijn moeder, ’s middag, wanneer we thuiskwamen, met een boek gezeten aan de tafel en bereid tot luisteren naar ons en
onze vriendjes uit de buurt. ’s Ochtends deed ze al het huishoudelijk werk en ’s middags las ze veel, heel veel. Mijn vader was druk met zijn werk en had de instelling en
zorgen van een hoge ambtenaar. Guus was rustig thuis, vond alle officiele drukte maar onzin, ze had een nogal cynische inslag en geloofde niet snel iets. Ook inzake
persoonlijke relaties had zij een scherp inzicht en onverzoenlijke opinies. Ze speelde binnen de familie mensen tegen elkaar uit en veroorzaakte nogal eens problemen. Ze
stond op haar strepen, en voor sommigen was het een kreng van een wijf. Dit neemt niet weg dat ik de niet aflatende strijd met mijn moeder wel aankon en het heeft mijn
kritische zin gescherpt. Ik heb veel van haar karakter en heb ook veel van haar geleerd.
Mijn ouders gaven me veel vrijheid en zij stuurden aan op mijn eigen verantwoordelijkheid. Na mijn middelbare schooltijd verliet ik
al snel het ouderlijk huis en was ik meer dan 20 jaar buiten Europa. We hadden uitsluitend contact via de brieven die mijn lieve vrouw Pepa wekelijks schreef van uit
verre oorden in Africa en Latijns Amerika.
Na mijn vaders pensioenering vertrokken ze naar Vaassen en later naar Soest, waar ze dagelijks lange wandelingen in de bossen en
duinen maakten. Ze gingen wel eens op vakantie, maar mijn moeder had helemaal geen behoefte aan welke reis dan ook, ze hield niet van toerisme, ze beleefde haar avonturen
in de boeken die ze las en bleef liever thuis.
Alhoewel mijn ouders in de Groningse periode altijd met elkaar overhoop lagen, waren ze goed gezelschap voor elkaar in hun laatste
levensfase. Mijn vader moet ziels veel van Guus hebben gehouden, tot op het einde. Net verhuisd naar de Lichtenberg te Amersfoort stierf hij op 88 jarige leeftijd in
1998. Mijn moeder huilde niet en was eigenlijk wel dankbaar dat hij niet hulpbehoevend was geworden. Na zijn dood leefde ze nog jaren gelukkig voort in de beperkte wereld
van het verzorgingstehuis de Lichtenberg. Ze luisterde klassieke muziek, wandelde buiten en later alleen binnen met haar rollator. De kleinkinderen gaven haar veel
vreugde. Ze schreef met een vaste hand en een prachtig handschrift haar dagboek tot haar 95ste verjaardag, maar vanaf de zomer van 2005 ging het lichamelijk
snel achteruit. Ze kon nog goed met de kinderen praten en zelfs scherpe opmerkingen maken, maar haar geheugen werd snel minder. Ze werd door de voortschreidende
botontkalking ook steeds kleiner en ze werd weer zoals het meisje met de kanten broek onder haar witte jurk anno 1914, zoals ik dat van de sepia kleurige foto kende, en
zoals ze altijd in mijn geheugen gegrift zal staan.
Ik had mij geen betere moeder kunnen wensen.
Uitgesproken op dinsdag 12 mei om 15.30 uur in de aula van crematorium Den en Rust, Bilthoven
door haar zoon Jan Gerrit van Eden
Een paar data uit haar leven vóór
en na mijn geboorte
1924 mulo 3de klas
1922-1926 mulo
1926-1930 kweekschool
1929 met Cees op Kweekschool
1930 school marktstraat Wormerveer krantenfoto met juiste datum
1930 Krommenie 3de klas onderwijzeres
1931 Wognum Klas 1-4
1930-1938 onderwijzeres te Wormerveer, Krommenie en Wognum
16 november 1938 huwlijk met Cees (Cornelis) van Eden te Heiloo
Na haar huwlijk mocht zij niet werken als onderwijzeres, pas in
1956 werd de ‘Wet handelingsonbekwaamheid’ afgeschaft. Getrouwde vrouwen mochten
voortaan werken.
1938- september 1939 Krommenie, eerste woonplaats gehuwd
1939 woonplaats Arnhem
1940-1947 Voorburg
In deze tijd fotografeerde zij, en ontwikkelde haar eigen negatieven en foto’s
1942 geboorte van hun eerste kind, een zoon
die ze Jan Gerrit noemde
Vanaf dit moment wordt het levensverhaal van mijn moeder mijn eigen verhaal
1945 geboorte van hun tweede
kind, een dochter die ze Beatrijs noemde
1953 geboorte van
hun tweede zoon, genaamd Willem
1954 overlijden vader Willem Bolding (Zaandam, 20-9-1871 – Heiloo, 16-12-1954)
1970 overlijden moeder Antje Goedhart (Zaandijk, 11-5-1879 – Heiloo, 20-11-1970)
1998 overlijden van haar man Cees van Eden
2009 Amersfoort, 7 mei 2009
mijn moeder Guus (Guurtje Bolding) overlijdt, 99 jaar oud.
Back to family stories
|